Met deze detailopname van een stukje van de Melkweg opent de website van ESO, het European Southern Observatory. Het grotere geheel, waarvan dit detail deel uitmaakt, is veruit het meest geavanceerde beeld van de Melkweg, zoals die op het zuidelijk halfrond te zien is. Daar kan men het centrum van de Melkweg bestuderen (dat is niet dit plaatje).
Het hele plaatje ziet er als hieronder uit, maar de beperkingen van deze site staan niet toe om het beeld even mooi te laten zien als op www.eso.org/public/news/eso1606/ . Die site verdient een bezoek.
Dit is een composiet-kaart.
De scherpe ‘rode’ details zijn van de 12m grote APEX-telescoop. Die staat op een 5100 m hoge berg in de Chileense Atacamawoestijn. De ‘blauwe’ achtergrond komt van de NASA Spitzer Space Telescope als deel van de GLIMPSE survey , en de meer wazige ‘rode’ structuren komen van de Planck satelliet van de ESA (de Europese ruimtevaart organisatie).
‘Blauw’ en ‘rood’ moeten hier niet letterlijk worden opgevat. De afbeeldingen zijn gemaakt in golflengtes die het menselijk oog niet kan zien. De opnames van de APEX-telescoop zijn bijvoorbeeld gemaakt bij een golflengte van 0,870mm, dat zit ergens tussen de warmtestraling en de korte radiogolven in. De kleuren zijn kunstmatig toegekend in analogie met de kleuren, die hoogtes aangeven op een landkaart.
De golflengte van 0,870mm wordt uitgezonden door dichte, zeer koude stofwolken waaruit ooit nieuwe sterren zullen ontstaan.
Het voordeel van langgolviger straling boven zichtbaar licht is dat het makkelijker door de stofwolken dringt (enigszins in analogie met dat rood licht makkelijker door de mist dringt als blauw licht – onder andere daarom zijn gevaarsignalen rood).
De ESO-site toont beelden van dezelfde stukken van de melkweg bij verschillende golflengtes.
Het bovenste plaatje geeft het beeld bij een golflengte van 0,870mm (de APEX-telescoop en de Plancksatelliet), het tweede plaatje de Spitzersatelliet, het derde plaatje van de VISTA-telescoop (die ook in de Atacama op een berg staat) en die werkt rond de 1 micrometer (als men zich het normale spectrum voorstelt, net voorbij het rood), en het vierde plaatje in het zichtbare licht. Als onze ogen beter waren, zo je ongeveer dat laatste plaatje zien.
Het centrum van de Melkweg ligt in het midden (bij Galactic Centre). Ik denk dat het openingsplaatje een stuk rechts van het midden zit, waar (nauwelijks leesbaar) NGC6337 en 6334 staat.
Men is al bezig met nog grotere en nog betere meetinstrumenten.