CLM-risicolijst bestrijdingsmiddelen geüpdated

De lijst uit 2015 en de erop gebaseerde afspraken
Natuur&Milieu heeft aan CLM Onderzoek en Advies (Centrum voor Landbouw en Milieu, een bekend bureau) gevraagd om de toen geldende lijst met 238 bestrijdingsmiddelen te analyseren en om een systeem te ontwikkelen om ze op volgorde van schadelijkheid te zetten. Dat heeft CLM gedaan met een stoplichtsysteem op vijf aspecten: gevaar voor de mens, gevaar voor het waterleven, gevaar voor het drinkwater, gevaar voor het bodemleven en het gevaar voor nuttige organismen (zoals bijen of sluipwespen). Er sprongen 28 middelen als de meest schadelijke uit.

Vervolgens is Natuur&Milieu met Albert Heijn in overleg gegaan, en ook Greenpeace met de Jumbo. Beide detailhandelaren zijn in juli 2016 een tweejarig project overeengekomen, dat er in moest resulteren dat die slechtste 28 middelen niet meer in hun winkel te willen hebben.

Ik heb hierover op deze site geschreven op 03 sept 2016. Zie Jumbo en Albert Heijn willen 28 bestrijdingsmiddelen niet meer in hun winkel .

Het experiment van Natuur&Milieu en Albert Heijn is slechts beperkt geslaagd. De teelt van aardappelen, groente en fruit binnen de gegeven commerciële beperkingen kon wel met minder gif toe, maar niet helemaal zonder gif.  De Boerderij was er als de kippen bij met een kritisch artikel ( www.boerderij.nl/Akkerbouw/Achtergrond/2019/3/-400114E/ ). In 2018 zijn de ambities teruggeschroefd en vervangen door een aanpak samen met Natuurmonumenten, die een stuk softer was. Zie www.ah.nl/over-ah/duurzaamheid/onze-ketens/groente-fruit .

Natuur en Milieu wil nog steeds die eerste 28 stoffen kwijt, maar dat is verder uit het zicht geraakt.

De lijst uit 2018
Nadien hebben Natuur&Milieu en de Stichting Milieu Keur (SMK) aan CLM gevraagd de lijst te updaten. De nieuwe list is op 07 februari 2019 opgeleverd. Hij is te vinden door door te klikken in het nieuwsbericht op https://www.clm.nl/news/509/73/Update-van-de-risicolijst-van-bestrijdingsmiddelen-nu-beschikbaar .

Sinds 2015 zijn er 13 middelen verboden, maar zijn er ook ruim 40 bijgekomen, waarvan een aantal natuurlijke. Bij elkaar zijn er nu 271 chemische stoffen die het werkzame bestanddeel zijn van een bestrijdingsmiddel (het aantal handelsnamen is veel groter).
Bij de lijst met inmiddels verboden chemicalien zijn de nummers <=28 die welke op niet meer bij Albert Heijn naar binnen mochten. Die zijn dus nu in Europa sowieso verboden.
De EU hanteert ingewikkelder methoden dan het eenvoudige stoplichtschema van CLM, en bovendien verandert de kennis over de giftigheid soms..

Door een rood stoplicht voor 1 te tellen en een oranje stoplicht voor 0,5, ontstaat er een scoretabel. Let wel dat groen niet voor nul risico staat, maar voor gemiddeld of laag risico.

Hierna volgen de eerste 100 stoffen op die lijst. De rest valt in de publicatie na te lezen.

Als men de systematiek zou hanteren die in 2015 gebruikt werd voor het afzonderen van de 28 schadelijkste middelen (twee rode hokjes of meer), betekent dat hier alles met de score >=2 . Dat zijn er dus 33 .

CLM benadrukt dat zijn kennis dynamisch is. Aanvullend onderzoek kan leiden tot hogere of lagere inschattingen. Dat is een reden waarom de volgorde van verbieden een andere kan zijn als de eenvoudige CLM-lijst.

Een voorbeeld is nummer 25 op de lijst, mancozeb. Dat is een schimmelwerend middel in de uienteelt. De Europese Commissie is bezig om mancozeb verboden te krijgen omdat de stof giftig is een een tussenproduct, dat ontstaat bij de afbraak, nog meer. De stof en zijn afbraakproduct worden in verband gebracht met een waslijst aan ziektes. Zie www.agf.nl/article/9201468/europa-buigt-zich-over-het-verbod-op-mancozeb/ .

Mancozeb

De lijst toont evenzeer aan dat “populaire” vijanden, zoals glyfosaat (het actieve bestanddeel van het mengsel RoundUp) helemaal niet zo hoog op de lijst staan (hierboven op nr 91). Vooral de waterleidingbedrijven hebben de schurft aan de stof. Bij normaal gebruik is de stof voor de mens niet of nauwelijks schadelijk  Het enige aparte aan glyfosaat is dat het middel zo veel gebruikt is.
De preoccupatie met glyfosaat (mede doordat Monsanto de ideale vijand was) in milieukringen is geleidelijk aan tot een soort ritueel verworden. De kleine duivel verhindert het zicht op de grote duivels.

Politiek en activistisch is het veel logischer om je te richten op de eerste 33 stoffen.