OP 16 januari 2015 bezochten Bernard Gerard en Veerle Sleegers van de SP-fractie een opstelling om mest te verwerken. Het gaat om een installatie van AquaPurga Nederland BV uit Den Bosch, die op het terrein staat van Loonbedrijf Gebroeders van den Brand BV in Lithoijen/Teeffelen.
De installatie is van het type scheiden en indikken. Na toevoeging van wat hulpstoffen, na de zeefband en na een uur pasteuriseren resulteert aan de ene kant iets dat op een berg zaagsel lijkt, en waarin een groot deel van de fosfor zit. Deze vaste stof kan worden geëxporteerd.
Aan de andere kant wordt de dunne fractie verder gefilterd, uiteindelijk met ultrafilters en omgekeerde osmose totdat er enerzijds zuiver water uitkomt (dat probleemloos geloosd kan worden) en anderzijds een concentraat. Daarin bevindt zich op ongeveer 1/3 tot ¼ deel van de oorspronkelijke hoeveelheid mestwater het nitraat en kalium. Als extra stap heeft de installatie een stap, waarin stikstof in de ammoniumvorm door bacterieën geoxideerd wordt tot nitraat (wat overigens anders van nature in de bodem zou gebeuren). Deze omzetting komt het scheidingsrendement ten goede. Het concentraat wordt niet-gepasteuriseerd en wordt in de omgeving afgezet, voorzover mogelijk.
De installatie kan 25000 ton per jaar aan. Dat is grofweg de mest van 17000 varkens, horend bij pakweg een handvol tot een dozijn boeren. De installatie past (exclusief de mestopslag) in drie grote containers en is op locatie plaatsbaar, als de boeren het tenminste eens kunnen worden.
Aan- en afvoer samen vergen, mits efficiënt georganiseeerd, 5 a 6 grote vrachtauto’s per dag.
De installatie stinkt nauwelijks (althans, ten tijde van het werkbezoek). Je ruikt pas wat op een paar meter van de bakken.
Anders dan een vergister kost deze installatie energie, grofweg 100.000kWh per jaar, dat is ongeveer 30 gemiddelde huishoudens.
De installatie lost het mestprobleem slechts in zeer beperkte mate op. De bottleneck in het toedienen van mest aan de Brabantse bodem wordt gevormd door de maximale hoeveelheden stikstof en fosfor, die mogen worden uitgereden. De bodem is al ruimschoots oververzadigd met die stoffen. Het AquaPurga – systeem verandert niets aan de hoeveelheid stikstof en fosfor, maar maakt het fosfordeel (de dikke fractie die ca 1/6 van de mest beslaat) vanuit Brabant beter exporteerbaar. Deze export is het enige dat mest uit het Brabantse systeem haalt.
AquaPurga is een bedrijf in opbouw. Wat er nu staat zien zij als een eerste fase. Ze hopen daarna het procedé uit te bouwen met een vergister- of verwerkertrap.
Bernard Gerard
3 juli 2014
