Dit vanwege de 51.000ste passant op mijn site (bruto). Dan altijd iets wat de normale kosmische orde der dingen ter discussie stelt, zoals nu ik als “cocreërend kunstenaar”.
Deze ongewone escapade zit als volgt in elkaar.
Op 28 maart 2025 heeft Milieudefensie demonstratief een dagvaarding bij ING neergelegd vanwege het financieren van klimaatschade. Ter deze gelegenheid was een fraaie constructie opgetuigd, waarmee men processiegewijze door de Bijlmer naar het hoofdkantoor van ING trok. Daar aangekomen bleef de bedrijfsleiding onzichtbaar. Zie https://www.bjmgerard.nl/milieudefensie-biedt-dagvaarding-ing-aan-bij-hoofdingang-directie-afwezig/ . Hieronder een plaatje.
– – – – – – –
‘Foundation we are’ is een ontwerpbureau met atelier- en expositieruimtes op het Eindhovense StrijpS, een voormalig bedrijfsterrein van Philips ( https://www.foundationweare.org/ ). De organisatie heeft zich toegelegd op ‘Civic Society’, informatiecultuur, bestuurssystemen, rechtvaardigheid in het Anthropoceen (wat zoiets als ‘deze moderne tijd’ betekent), en de ethiek van de Technologie. Dit alles in typisch designer-engels.
Nu nadert de Dutch Design Week (DDW) 2025 . Dat is altijd een drukke periode en met projecten over heel Eindhoven, waartussen van alles te vinden is op allerlei gebied, van klein tot groot, van gratis tot betaald, van bescheiden tot pompeus, en van humbug tot uiterst interessant. Voor een bescheiden en zinvol project van 2024, zie https://www.bjmgerard.nl/maasklei-keramiek-dijkverzwaring-en-ruimte-voor-de-maas/ .
‘Foundation we are’ wil zijn bijdrage leveren, geheten ‘Designing Democracy’, en een van de projecten in dat kader kwam voor rekening van kunstenares Pauline Wiersema ( https://pinopotato.com/ ). Pauline had ook meegebouwd aan de Amsterdamse dozenconstructie, dus die wist hoe het moest ( https://www.instagram.com/pinopotato/p/DH3jK2Lty8V/ ). Pauline vond de Milieudefensie-aanpak bij ING een mooi voorbeeld van design-democratie en had als project om de dozenconstructie als kunstwerk in het atelier na te bouwen en dat gedurende de DDW (en een tijd daarna) tentoon te stellen. Men kan het bewonderen op het (binnen)adres Torenallee 22-04 in Eindhoven.
Dat vroeg om heel veel dozen die gevouwen moesten worden, om heel veel dubbelzijdig tape om ze zonder calamiteitenrisico te stapelen, om heel veel spanband (opvallende gifgroene kleur) en om behoorlijk wat ruimte. En dat vraagt ook om heel veel werk en of Milieudefensie kon helpen.
Ja. Er waren twee mensen van het landelijke bureau van Milieudefensie, en van de Eindhovense afdeling waren er Wen, Dorry, Marieke en ikzelf. Hieronder wat tussentijdse foto’s van maandag, toen het kunstwerk nog niet af was. Het is woensdag afgemaakt en ik zal het eindresultaat op deze locatie laten zien.
UIteindelijk het eindresultaat:
– – – – – – –
In het atelier naast dat van de dozenconstructie werd, ook voor de DDW, aan levensechte bommen gewerkt, vakkundig nagemaakt maar dan in textiel. Hoewel niet ons thema als Milieudefensie, toch twee foto’s
Ter gelegenheid van de 50000ste passant op mijn site weer een wat afwijkend thema. Deze keer een initiatief van Milieudefensie om vijf lijsttrekkers voor de Tweede Kamerverkiezing van 29 oktober 2025 een Groen Akkoord te laten ondertekenen. Ik vind het een prima gedachte.
Milieudefensie brengt het klimaat terug in de verkiezingscampagne. Bijvoorbeeld met het Ga voor Groen Akkoord. De lijsttrekkers van GL-PvdA, D66, Volt, SP en CU hebben dit akkoord vandaag ondertekend. Zij beloven zich na de verkiezingen hard te maken voor echte klimaatoplossingen.
Frans Timmermans, Rob Jetten, Laurens Dassen, Jimmy Dijk en Mirjam Bikker geven met de ondertekening gehoor aan de wens van een ruime meerderheid van de Nederlanders die zich zorgen maken om klimaatverandering. Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos/I&O in opdracht van Milieudefensie.
Ga Voor Groen-Akkoord
De ondertekenaars van het Ga voor Groen Akkoord bouwen de komende kabinetsperiode aan een economie die toekomstbestendig én rechtvaardig is. Het akkoord bestaat uit 3 pijlers:
1. Bedrijven houden zich aan internationale afspraken, net als iedereen Nederland moet weer vooruit. Groene en vernieuwende bedrijven verdienen een eerlijke kans ten opzichte van vervuilende concurrenten. Daarvoor is nodig dat grote bedrijven zich aan de klimaatafspraken houden. Dat betekent dat bedrijven een klimaatplan hebben en hun voetafdruk over de gehele keten in lijn brengen met het klimaatakkoord van Parijs.
2. De vervuiler betaalt en groen doen loont Het moet voor bedrijven weer lonen om te vergroenen. Bedrijven met een Paris- proof klimaatplan krijgen voorrang bij subsidies en aanbestedingen. Omdat vervuilen niet mag lonen komt er een rechtvaardig en snel afbouwpad voor fossiele subsidies en wordt de CO2-heffing weer ingevoerd. Dit biedt de samenleving en het bedrijfsleven zekerheid.
3. Burgers krijgen een steuntje in de rug Iedereen is beter uit met een eerlijke, schone en slimme economie. Daarom kiezen we voor rechtvaardig klimaatbeleid. Mensen met een laag of modaal inkomen worden actief geholpen bij de verduurzaming van hun woning, het OV-aanbod wordt uitgebreid en we handhaven het Noodfonds Energie voor mensen die anders in de kou komen te zitten. Dat is wel zo eerlijk.
Help Vader Aarde Om de klimaatcrisis tijdens de verkiezingen een plek te geven, heeft Milieudefensie naast het Ga Voor Groen-Akkoord ook Vader Aarde geïntroduceerd, de happy populist. Waar populisten meestal zorgen voor verdeeldheid en zelden blij zijn, is Vader Aarde juist een verbinder. Met rake oneliners wijst hij ons erop dat we toch echt allemaal in hetzelfde schuitje zitten. “Als ik ga, gaan we allemaal. Als het goed met mij gaat, gaat het goed met jullie. Dus stem voor mij, dan stem je voor jezelf.”Help de campagne van Vader Aarde en kijk wat jij kunt doen
Bij elke duizendste (bruto) bezoeker aan deze site een artikel dat afwijkt van het gebruikelijke stramien in deze kolomen. Bij de 49000ste bezoeker een stemadvies.
De SP (Socialistische Partij) heeft op zaterdag 13 september in zijn verkiezingscongres zijn programma vastgesteld voor de Tweede Kamer-verkiezingen van 29 okt 2025. Tijdens dat congres zijn nog wat extra wijzigingen aangebracht die verwerkt moeten worden. Het definitieve programma is te vinden op https://www.spnet.nl/sites/default/files/SP%20verkiezingsprogramma%20TK2025.pdf .
SP-leider Jimmy Dijk
De SP was al heel lang sociaal-economisch en politiek bezig. Die standpunten zijn over het algemeen goed, en ik zie de SP als de enige partij om wanhopige kiezers tot een andere keuze te brengen dan een stem op de PVV. Maar ik vond de SP in zoverre eenzijdig, dat milieu, klimaat en energie veel te weinig aandacht kregen en als dat gebeurde, dat het niet erg sterk was.
In het op 13 september vastgestelde programma heeft de SP op deze onderwerpen een grote inhaalslag gemaakt. Ik ben het over het algemeen met deze standpunten eens, hoewel ik ze soms nog te politiek-correct ideologisch en theoretisch vind. De SP komt van ver en er ontbreekt nog voldoende praktische uitwerking, Die vind ik zelf vooral bij Milieudefensie.
Maar de combinatie van socialistische economische en politieke opvattingen enerzijds, en afdoende standpunten op milieu-, energie en klimaat anderzijds is volgens mij de beste om de algemene politieke situatie in Nederland, Europa en de wereld mee aan te pakken.
Palestinasessie tijdens het Festival voor GELIJKHEID
Publiek bij muziek
Na afloop van het congres vond het Festival voor GELIJKHEID plaats, met politiek debat en muziek. Helaas plensde het inmiddels, zodat het terrein van het Utrechtse Griftpark, waar de congrestenten stonden, er nogal wat doorweekt bij lag.
Onlangs heeft de 47000ste bezoeker op mijn home page-welkomstartikel getikt (dat is bruto). Vandaar weer een wat meer vrije stijl-artikel.
De tik vond plaats tijdens de vakantie van mijn partner en mij. Daar ben ik net van terug. We zijn (in etappes) van München naar Wenen gefietst. De laatste vrij besteedbare vakantiedag hebben we in het Naturhistorisches Museum Wien (NHM) doorgebracht ( www.nhm.at ). Het NHM is een van de grootste en belangrijkste musea in zijn soort ter wereld. De collectie is enorm groot en de educatieve ondersteuning is redelijk tot goed. Men kan er gemakkelijk dagen doorbrengen en bijvoorbeeld de beschrijving van de gesteentesoorten waaruit de vele opmerkelijke gebouwen in Wenen bestaan kan mij wel een paar uur boeien, maar daar ga ik het hier niet over hebben. Nooit geweten dat er zoveel soorten en tinten kalksteen bestonden.
De collectie berust basaal op de verzameldrift van de oude Habsburgse heersers, maar is uiteraard veelzijdiger van afkomst, ook va na het politieke verdwijnen van de Habsburgse heerschappij na de Eerste Wereldoorlog. Maar voor het zover was, is het museumpand, specifiek voor dit gebruik, gebouwd als een Habsburgs paleis. Mogelijk had de architect geen andere concepten in zijn repertoire. Ik vind het wel mooi, maar voor de klimaatbeheersing en zo lijkt het me erg onpraktisch.
De wisseltentoonstelling bij ons bezoek heette “Ijstijdkinderen en hun wereld’ (norma;iter wordt het leven in de Ijstijd weergegeven vanuit volwassenenperspectief). Daar was een aparte zaal voor ingericht die druk bezocht werd, niet in het minst, inderdaad, door heel veel heel geïnteresseerde kinderen. Was leuk om te zien en men had veel werk gemaakt van een kindgerichte presentatie, maar ik vond zelf de informatieve meerwaarde niet heel groot. Er werden vooral dingen gezegd die in volwassenenperspectief ook gezegd zouden zijn.
Ik neem op onze fietsvakantie altijd een paar Scientific Americans mee om mijn permanente achterstand wat in te halen en het nummer van november 2024 bevat een artikel dat terugblikt op de vondst in 1974 in Ethiopië van ‘Lucy’, het eerste redelijk complete skelet van een mogelijke voorouder van de mensheid ( https://en.wikipedia.org/wiki/Lucy_(Australopithecus) ). ‘Lucy’ is de bijnaam van een mensaap-mevrouw die ongeveer 3,2 miljoen jaar geleden overleden is (en snel daarna zand erover). Auteurs zijn de beroemde deskundigen Donald C. Johanson en Yohannes Haile-Selassie. Johanson en Haile-Selassie geven in hun overzichtsartikel de enorme uitbreiding, verbreding en verdieping van de kennis weer in de vijftig jaar sinds ‘Lucy’ . Die kennis resulteert in een overzicht van de complexe herkomst van diverse mensentypes in de soort Homo (waarvan wij op dit moment als Homo Sapiens de enige vertegenwoordiger zijn). Over dergelijke overzichten bestaat overigens permanente discussie.
Johanson en Haile-Selassie geven in hun artikel een driedeling (die bij mijn weten in elk geval op hoofdlijnen als standaard gezien wordt), en die ongetwijfeld veel meer nuances heeft dan ik kan weergeven):
de soort Homo, waarbinnen wij als Homo sapiens, de uitgestorven soorten H. Neanderthalensis en H. erectus (en nog enkele waarvan we nog weinig weten)
de soorten Australopithecus en Paranthropus, beide met enkele ondersoorten, die anatomisch volledig aan een tweebenig leven op de grond aangepast zijn, maar die ruwweg nog de herseninhoud hebben van een chimpansee en daarom nog ‘aap’ heten (pithecus = aap). Lucy is van de ondersoort A. afarensis (waarvan in de vijftig jaar na ‘Lucy’ veel meer resten gevonden zijn, zowel van individuen als van groepen).
nog oudere mensaapachtige soorten en geslachten, waarbinnen nog geen duidelijke naamgevingsstructuur aangebracht is, en die nog een deel van de tijd in de boom zat.
Voor Johanson en Haile-Selassie is het goed denkbaar, maar nog onvoldoende bewezen, dat de ‘Lucy’-soort de voorouder van de mensheid is – en anders een soort die er veel op lijkt, maar waarvan nog te weinig bekend is.
Het NHM bevat een aparte zaal met uitgebreid materiaal over de menselijke evolutie en daar ben ik verder dus blijven plakken. De teneur van de zaal is grofweg gelijk aan die van johanson en Haile-Selassie.
De zaal heeft een gimmick waarvoor het publiek in de rij stond. Je kon je laten fotograferen en dan kon je je hoofd virtueel laten ombouwen tot hoe dat er bij een handvol oudere mensen- en aapmensentypes uitgezien zou hebben. Mijn porum vindt u op de homepage van deze site ( https://www.bjmgerard.nl/ ), zij het tien jaar jonger dan nu. Mijn huidige porum heb ik laten ombouwen tot hoe het er bij resp. een Australopithesus afarensis en een Neanderthaler uitgezien zou hebben. Dit op gezag van het algorithme waarvan ik de juistheid niet garandeer.
Vanwege de 44000ste passant op deze site weer een artikel dat iets buiten de normale onderwerpen-orde van deze site valt. Deze keer een over een methode om elektrochemisch, in zout water, met stroom en bij relatief lage temperatuur, bijna zuiver ijzer uit ijzererts te halen.
Ik ben het geheel eens met mensen die betogen dat men de wereldproblemen niet met alleen maar technische middelen opgelost krijgt. Dat neemt niet weg dat het andere uiterste ook niet waar is: dat ze geen nut hebben. Staal (een legering waarvan ijzer de belangrijkste component is) zal tot in lengte van dagen nodig blijven. Anderzijds komt bij de gangbare wijze van ijzerwinning uit erts, met behulp van (gezuiverde) steenkool heel veel CO2 vrij, en een hoop troep. Staal maken zonder hoogovens is nodig. Vlamboogovens werken wel elektrisch, maar er gaat vooral schroot in en ze kunnen geen erts verwerken. Bovendien werken ze bij extreem hoge temperatuur en er komt nog steeds veel troep vrij. Voordeel is dat er beheerst extra elementen aan het ijzer kunnen worden toegevoegd. IJzererts verwerken met waterstof (in plaats van koolstof) kan in principe (nog steeds bij hoge temperatuur), maar er is veel meer waterstof voor nodig dan vooralsnog, duurzaam geproduceerd, beschikbaar is (zie oa eerste met waterstof geproduceerd ijzer ).
Vandaar dat een procedé om bij gematigde omstandigheden, rechtstreeks uit (duurzame) stroom, ijzer uit ijzererts te halen erg welkom zou zijn.
(Afbeelding Kempler lab, University of Oregon)
Er is veel onderzoek naar elektrochemische procedé’s. Je stuurt stroom door water waarin stoffen naar wens aanwezig zijn, of door gesmolten zout, en dan dwingt die stroom de stoffen tot chemische reacties. Het is oude, beproefde techniek die op grote schaal ingezet kan worden. Toegepast op gewoon zout water levert het natronloog en chloor, en toegepast op gesmolten keukenzout levert het natriummetaal en chloor. Ook de gangbare productie van groene waterstof is elektrochemisch.
Het blad TW (Technisch Weekblad) publiceerde op 10 april 2025 een artikel https://tw.nl/onderzoek-maakt-staal-zonder-kool-en-zet-de-industrie-op-zn-kop-schoon-schaalbaar-en-snel/ . Het is een leesbaar artikel en kan worden aangeraden. TW baseert zich op een wetenschappelijk artikel https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/acsenergylett.5c00166 en dat is minder goed te lezen, omdat het erg voor insiders geschreven is. Leden echter uit dezelfde onderzoeksgroep van Kempler (University of Oregon) hebben ook in andere tijdschriften gepubliceerd en dat is vaak iets leesbaarder. Mijn voorkeur is de nieuwsbrief van CEN (Chemical and Engineering News), uit welk publieksgericht tijdschrift de openingsafbeelding komt), of in het Open Access-tijdschrift Joule ( https://doi.org/10.1016/j.joule.2024.01.001 ), waaruit onderstaand schema van de werking komt.
Het onderzoek van Kempler en zijn groep is gedaan met de meest voorkomende vorm van ijzeroxide Fe2O3, en dat in zijn zuiverste vorm. Dat in poedervorm, maar het maakt uit hoe dat poeder gestructureerd is. Wat het beste werkt is als het poeder op micrometerschaal gemalen is, en daarbinnen zo poreus mogelijk is Dat vraagt voorbewerking.
De constructie van Kempler e.a. is een combinatie van twee elektrochemische cellen (zie boven). De linkse (rode) cel ontvangt het ijzeroxide, water, elektronen en natriumionen. Daardoor worden de positieve ijzerionen omgezet in neutrale ijzeratomen, die zich als een film op de kathode afzetten. Een doorsnee van dat filmpje is middenonder te zien, alsmede een deeltje ijzeroxide en een deeltje ijzer. De cel doneert diezelfde natriumionen, evenveel OH–ionen en ijzeratomen aan de buitenwereld. De rechtse (blauwe) cel is een gewone chloor-alkalicel van het oude stempel. Er gaat water en keukenzout in, en er gaan elektronen en chloorgas uit, en hij levert de natriumionen die de linkse cel nodig heeft. Die ionen gaan door een membraam dat geen andere deeltjes doorlaat,
De bedoeling is dat uiteindelijk het ijzerfilmpje (wat behoorlijk zuiver kan zijn) geoogst wordt. Dat ijzer kan dan in bestaande vlamboogovens worden meegenomen in een groter systeem van de productie en verwerking van ijzer tot staal. Hieronder zoals het tijdschrift Joule zich dat voor de geest ziet.
Nu zitten, zoals bekend, tussen droom en daad wetten in de weg en praktische bezwaren.
Met die wetten valt het misschien wel mee. Kempler beweert dat de economische wetten, waarschijnlijk, niet zo heel erg in de weg zitten omdat deze methode, na opschaling, niet wezenlijk duurder is, mede omdat de producten chloor en natronloog verkocht kunnen worden. De milieuwetten worden ook gediend. Geen hoge temperatuur betekent geen stikstofprobleem. Het procedé, en met name het wegvallen van de noodzaak van kolen, maakt een einde aan in de atmosfeer vrijkomende milieuvervuiling. Als het erts zuiver is, hoeft het dubbele cel-procedé ook niet tot watervervuiling te leiden.
Waarmee echter ook een van de praktische bezwaren genoemd is, die er nog in veelvoud zijn. Ijzererts is zelden zuiver en onduidelijk is bijvoorbeeld hoe het gaat als dat erts voor een flink deel uit steen bestaat en/of andere metalen bevat. Wat dan ook nog eens allemaal gemalen moet worden, en voorbewerkt. Kempler beweert dat het proces opschaalbaar is. In aanmerking nemende dat het kubusje uit de eerste afbeelding momenteel de grootste reactor van dit type ter wereld is, vraagt dat nog wel wat. Verder moet blijken hoeveel vraag er is naar de bijprodukten natronloog en chloor. Die worden veel gebruikt, maar niet oneindig veel. Waarna de hamvraag is in hoeverre de grondstof ‘Zero-carbon electricity’ opshaalbaar is. Dat gaat hard, maar nog lang niet hard genoeg.
Maar het loont de moeite om hier verder op door te studeren.
Ik heb voor de site van het Beraad Vlieghinder Moet Minder (BVM2) een artikel geschreven over het spanningsveld tussen enerzijds het ruimtebeslag van het militaire Eindhovense vliegveld met aanzienlijk civiel medegebruik, en anderzijds de behoefte aan nieuwe woningen die nog eens verder geëxplodeerd is door de economische schaalsprong van de Brainportregio Eindhoven. Het spanningsveld spitst zich toe op de bestaande afspraak om niet te bouwen binnen de 20Ke-zone van het vliegveld. Het artikel is niet bewerkt.
Meer wonen = minder vliegveld!
Het gebied Sonniuswijk ligt binnen de paarse streepjes
Ter inleiding Er bestaat al jaren een spanningsveld tussen nieuwbouwlocaties enerzijds en de afspraak om niet te bouwen in de 20Ke-zone van vliegveld Eindhoven anderzijds. Door de voorgenomen schaalsprong van de regio zijn er op termijn ca 100.000 nieuwe woningen nodig in de regio. Die moeten ergens komen te staan. Anderzijds heeft de regio in het verleden afgesproken dat er geen grootschalige nieuwbouw van woningen gerealiseerd zal worden (grootschalig is >50) in het gebied binnen de 20Ke-contour van het vliegveld (ongeveer 100km2 ). De afspraak kent een goede reden: binnen de 20Ke-zone ervaart bijna de helft van de mensen ernstige geluidshinder, en ongeveer een kwart ernstige slaapverstoring – dit blijkt uit een recent rapport van de GGD ( ggd-meting:mensen vinden geluid en luchtkwaliteit nog steeds een probleem/ ). Dit conflicteert en de schaalsprong heeft dit conflict, dat al op scherp stond, op nog scherper gezet. Vergelijkbare belangentegenstellingen bestaan op een zwaarder niveau ook bij Schiphol.
In hun wanhoop kijken de verantwoordelijke wethouders of ze niet toch aan die 20Ke-zone kunnen gaan knabbelen. Onlangs speelde dat bij een zoeklocatie van de gemeente Eersel in Wintelre ( bvm2:bouw niet in de 20ke zone in Wintelre/ ). Het is nog niet duidelijk wat het vervolg is. Op 13 mei 2025 kopte het Eindhovens Dagblad (bij monde van onderzoeksjournalist Lucas van Houtert) ‘Son wil bouwen onder vliegroute’ ( plannen nieuwe sonniuswijk vallen in overlastzone vliegveld_son schendt afspraken ).
Hierover verderop meer. Eerst een stukje geschiedenis van de 20Ke-afspraken.
Een stukje geschiedenis van de geluidscontouren De nu geldende wetgeving rond het Eindhovense vliegveld vindt zijn oorsprong in het Aldersadvies uit 2010. In een als overleg vermomd dictaat legde hij een advies neer met een aantal onderwerpen. waarvan voor dit artikel de geluidscontouren van 35Ke en 20Ke van belang zijn (de Ke is een eenheid waarin een jaargemiddeld geluid verwerkt zit, met daaraan voor ongunstige tijden toegevoegd een straffactor). De 35Ke-contour heeft wettelijke kracht en hetzelfde proces dat tot de 35Ke-contour leidt, leidt ook tot een set andere contouren waarvan de 20Ke de belangrijkste is.
Omdat te voorzien was dat het woonklimaat binnen de 20Ke-zone voor velen onaangenaam zou zijn, hebben de toenmalige regiobestuurders een al in het Aldersadvies genoemde ‘werkcontour van 20Ke’ opgebouwd, die in 2011 officieel ruimtelijk beleid van de gemeenten in de regio en van de provincie werd. In https://bvm2.nl/documentatie-bij-de-woningbouwbeperking-door-de-20ke-zone-rond-het-vliegveld/ staat dit verhaal in meer detail uitgelegd. Hieronder deze werkcontour.
Het Aldersadvies is in zichzelf geen wet. Dat werd het pas toen de regering het overnam en formaliseerde in een Luchthavenbesluit (2013). In dit Luchthavenbesluit 2013 )LuHaBe) staan de officiële contouren, waarvan de 35Ke-contour het gedrag van de vliegtuigen limiteert. Het LuHaBe heeft niet tot doel om woningbouwbeleid in te kaderen, en doet daarover dan ook geen uitspraak over woningbouw. Met andere woorden, de regionale afspraken uit 2011 bestaan gewoon verder en gelden nog steeds. Nadat het LuHaBe 2013 gepubliceerd was, bleek dat de eerdere regionale contour ongeveer gelijk was aan de LuHaBe-contour D8 voor civiel en militair verkeer samen.
Het regionale beleid sudderde jarenlang onomstreden voort en de gemeenten zorgden ervoor dat de nieuwe woningbouwlocaties net buiten de regionale 20Ke-werkcontour vielen (als die gemeenten tenminste hun landmeetkunde op orde hadden).
Ook het advies-Van Geel moet in wetgeving worden omgezet, te weten in een nieuw LuHaBe (2025 of 2026), en daar wacht de regio nog steeds met smart op. Het gaat allemaal tergend langzaam.
Het ligt in de rede dat als het nieuwe LuHaBe met een kleinere 35Ke-contour vastgesteld is, en daarmee ook een nieuwe 20 Ke-contour, er bestuurlijk ook een aangepaste woningbouwcontour gedefinieerd wordt. Dat is echter nog niet gebeurd en bij de beperkte vooruitgang, die tot nu toe geboekt is, zou dat voor die nieuwe woningbouw-richtcontour ook nog niet heel veel schelen. Het belang van de regio is dus dat het advies-Van Geel zo snel mogelijk volledig wordt uitgevoerd. Dan komt er tenminste weer bouwgrond vrij.
Meer wonen = minder vliegveld! Sowieso moeten er al veel huizen bijkomen en sowieso gaat dat al moeilijk, maar de schaalsprong van de regio maakt het allemaal nog eens een stuk urgenter. Er kan niet langer worden doorgesudderd – als dat sowieso al kon.
In feite betekent de schaalsprong dat het advies-Van Geel uit 2019 al weer achterhaald is – als tenminste onze regionale bestuurders hetzelfde beschermingsniveau van de bevolking tegen overmatig geluid willen handhaven. BVM2 vindt dat dat moet.
BVM2 ziet niet in hoe men een fatsoenlijk geluidsniveau in een groot gebied rond het vliegveld kan handhaven op basis van het huidige aantal vliegbewegingen. Daarom heeft BVM2 al een tijd geleden in Knegsel met zijn achterban afgesproken dat BVM2 gaat voor 25000 a 30000 vliegbewegingen, in plaats van de huidige 40500.
Misschien moet het nog wel minder. Meer wonen = minder vliegveld!
Sonniuswijk De scheve rechthoekten westen van de A50, en boven het Oud Meer-natuurgebied is Sonniuswijk. De regionale afspraak uit 2011 maakte dat gebied in een klap melaats voor de woningbouw. en dat heeft de regio zo’n 3000 nieuwe woningen gekost.
Gegeven de urgentie kan men begrijpen, maar als BVM2 niet goedkeuren, dat het gemeentebestuur van Son en Breugel toch weer aan de grenzen van de 20Ke-zone wil gaan morrelen. BVM2 vindt het onverantwoord voor wie daar straks komt te wonen.
Het resultaat van het gemorrel is dat de gemeente Son en Breugel in december 2024 de ‘Gebiedsvisie Sonniuswijk’ uitgebracht heeft, te vinden op Gebiedsvisie Sonniuswijk .Het is nog een visie op hoofdlijnen, hetgeen in praktijk betekent dat er veel mooie woorden en plaatjes in staan en weinig harde informatie. De visie spreekt over in totaal 200 a 300 nieuwe woningen in twee rechthoekige blokken zo oostelijk mogelijk, tegen de A50 aan. Het zuidelijke, en minstens een deel van het noordelijke, woonblok liggen in de 20Ke-zone.
Informatie over de milieu-, geluid- en veiligheidsbeperkingen blijft beperkt tot een klein en een beetje wazig kaartje zonder legenda. Dit kaartje is de enige plek in de Gebiedsvisie waar het woord ‘Eindhoven Airport’ te vinden is. Zelfs als men zou vinden dat de woningnood de ruimtelijke wet breekt, dan nog moet dat niet op basis van een dergelijk beperkt kaartje. ook niet ‘op hoofdlijnen’.
Dus regio: stel je hard op! een schaalsprong omhoog in het wonen = een schaalsprong omlaag in het vliegen!
Milieudefensie Eindhoven en omgeving was uitgenodigd voor een kerkelijk georganiseerde klimaatavond op 04 februari in de Agnus Deikerk in Waalre. Ik heb voor onze lokale Milieudefensiegroep de praktsiche zaken geregeld.
Het was een goed georganiseerde avond.
De avondvoorzitter Terborg liet vier sprekers aan het woord, die laten ook een workshop leidden:
Rozemarijn van ’t Einde: Schrijfster, theologe en activiste bij Extinction Rebellion en Christian Climate Action ( https://www.christianclimateaction.nl/ )
Wetenschapster dr. Adish Khezri, betrokken bij het grassroots initiatief Citizen’s Science
René Braakman van Foundations for Farming. Dat gaat over internationale ontwikkeling van klimaatneutraal, productief boeren ondernemerschap (de voorbeelden kwamen uit Afrika).
Verder konden twee organisaties een kort verhaal vertellen, te weten Duurzaam Waalre ( https://duurzaamwaalre.nl/ ) en ikzelf namens Milieudefensie Eindhoven en omgeving Het werd een kort verhaal over waar onze lokale groep bij betrokken was: onder andere steun aan de landelijke bedrijvenactie, waaronder de ING-actie, een regionale aanschrijfactie van bedrijven, het vliegveld en pogingen om een actie op te zetten rondom het oppervlaktewater.
In een vèrreikende uitspraak heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens geoordeeld, dat het niet aanpakken van milieuvervuiling het mensenrecht op leven schendt. Dit is voor het eerst en deze uitspraak kan in de toekomst diep doorwerken, ook buiten de concrete context waarop de uitspraak betrekking heeft. De originele uitspraak is te vinden op ECHR-uitspraak _30 jan 2025 .
De zaak waar het om gaat, speelt al minstens van voor 2008. Het betreft de illegale dumping, en het illegaal verbranden, van afval waaronder gevaarlijk afval, in de regio Campania. Dat is nabij Napels in Italie. Het afval kwam onder andere in de regio terecht door (letterlijk) maffiapraktijken. Een Wikipedia-artikel, bijgewerkt in okt 2024, is te vinden op https://en.wikipedia.org/wiki/Naples_waste_management_crisis . Drie foto’s uit dit lemma zijn in dit verhaal verwerkt. Zie bijvoorbeeld ook een NOS-artikel uit 2016 https://nos.nl/artikel/2085673-inwoners-rond-napels-ziek-door-illegale-stortplaatsen-maffia .
Een aantal personen en organisaties heeft meegewerkt aan het juridische proces. Daaronder de NGO ClientEarth, van welke organisatie hieronder het (met DeepL vertaalde) persbericht afgedrukt is, De originele tekst van dit persbericht is te vinden op Persbericht ClientEarth_31 jan 2025_engels . In dit persbericht verwijst ClientEarth al naar een andere (losstaande) zaak van een moeder die schone lucht eist voor haar zoon, welke zaak door de recente uitspraak van het EHRM versterkt wordt. Een eerder artikel van Client Earth over de Napolitaanse afvalcrisis (uit 2019) is te vinden op Persbericht ClientEarth_20 sept 2019 .
Client Earth zegt van zichzelf in het persbericht van 31 jan 2025:” ClientEarth is een non-profitorganisatie die de wet gebruikt om systeemveranderingen te creëren die de aarde beschermen voor – en met – haar bewoners. Samen met partners en burgers over de hele wereld pakken we klimaatverandering aan, beschermen we de natuur en stoppen we vervuiling. We houden industrie en overheden ter verantwoording en verdedigen ieders recht op een gezonde wereld. Vanuit onze kantoren in Europa, Azië en de VS vormen, implementeren en handhaven we de wet, om te bouwen aan een toekomst voor onze planeet waarin mens en natuur samen kunnen gedijen.”
Dan nu het (vertaalde en nabewerkte) persbericht:
Persbericht ClientEarth 31 januari 2025
Gebrek aan actie tegen vervuiling schendt recht op leven, oordeelt Europa’s hoogste mensenrechtenhof
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft een uitspraak gedaan met de kracht van een aardschok, in welke uitspraak voor het eerst wordt gesteld dat het niet adequaat aanpakken van milieuvervuiling het mensenrecht op leven schendt. Dit omvat de verplichting om mensen die in vervuilde gebieden wonen te informeren, zodat ze de risico’s voor hun leven en gezondheid kunnen inschatten.
De beslissing is genomen in een zaak die Italiaanse burgers hadden aangespannen naar aanleiding van gevaarlijke dampen en andere vervuiling door het illegaal dumpen en verbranden van afval in de regio Campanië, met verwoestende gevolgen voor hun gezondheid. De rechtbank heeft verduidelijkt dat het verzuim van de overheid om dit probleem aan te pakken, ook al werd het veroorzaakt door private partijen, de staat in overtreding heeft gebracht met de mensenrechtenwetgeving.
De uitspraak zou gevolgen moeten hebben voor bestaande en toekomstige zaken in heel Europa.
ClientEarth’s grondrechtenadvocaat Malgorzata Kwiedacz-Palosz zei: “Deze uitspraak bevestigt dat onze mensenrechten afhankelijk zijn van een gezond milieu – inclusief gezonde lucht, water en bodem – en dat het aan overheden is om mensen te beschermen tegen bedreigingen van het milieu, ongeacht wie deze veroorzaakt.
“Voor het eerst heeft het Hof bevestigd dat milieuvervuiling het recht op leven zelf kan bedreigen – wat betekent dat regeringen strenger zullen worden beoordeeld, met minder vrijheid om onderscheid te maken. Het recht op leven brengt sterke beschermingsverplichtingen met zich mee – en verplichtingen die overheden proactief, ijverig en tijdig moeten nakomen – omdat de gevolgen van de schending ervan onomkeerbare schade en het verlies van het leven zelf zijn.”
Vooraanstaand epidemioloog Dr. Fabrizio Bianchi, die ondersteunende argumenten bij de zaak indiende, zei: “Jarenlang hebben de bijna 3 miljoen mensen in deze regio geleden onder de giftige vervuiling die al minstens sinds de jaren 1980 een bekend risico voor hun gezondheid vormt. De lokale gezondheidseffecten zijn duidelijk – van verhoogde percentages kanker en hart- en vaatziekten tot spijsverterings- en kwalen van het urinesysteem. We eisen een onmiddellijke schoonmaak en eisen dat de Italiaanse Staat volledige verantwoordelijkheid neemt om de situatie te controleren en te beperken.”
In 2019 diende ClientEarth ondersteunende argumenten in in een van de verschillende zaken – die later werden gevoegd – en waarover de rechtbank gisteren uitspraak deed.
De uitspraak versterkt de milieujurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en zal een sterke invloed hebben op alle mensenrechtenzaken die worden behandeld in rechtbanken in heel Europa en de rest van de wereld. In een aparte rechtszaak in Italië steunt ClientEarth momenteel een moeder die vecht voor erkenning van het recht van haar zoon om schone lucht in te ademen, onder andere onder artikel 2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens – de bepaling die het Hof gisteren verduidelijkte.
De juridische adviseurs van Torino Respira, een vereniging die ook de zaak van de moeder in Italië steunt, gaven het volgende commentaar: “We zijn blij met deze belangrijke uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens over de bescherming van het recht op leven zoals vastgelegd in artikel 2 van het Verdrag.
“Deze uitspraak biedt gezaghebbende ondersteuning voor de argumenten die naar voren zijn gebracht in de civiele zaak die aanhangig is gemaakt bij het Hof van Turijn, namelijk dat het nalaten van de overheid om passende maatregelen te nemen om de luchtvervuiling binnen de wettelijke grenzen te houden, een schending is van het mensenrecht op leven en gezondheid van het kind dat de eisende partij heeft ingediend.”
