Recensie “Naar een duurzame en solidaire economie”

Ik heb voor Spanning (het interne blad van de SP), op verzoek, een recensie geschreven van het boek “Naar een duurzame en solidaire economie”. Het is een boek vol goede bedoelingen van aardige mensen die nergens iets uitrekenen. Ethiek zou op kennis moeten bouwen en zou de kennis niet moeten vervangen. Dat is een beetje de makke van dit boek.

Enfin, lees de recensie maar. Op het einde staat waar je het boek kunt kopen.

Recensie Platform DSE

Geen paniek over hoogspanningsleidingen en telefoons!

Ik volg altijd de weblog van Paulus Jansen, die voor de SP in de Tweede Kamer zit, en die een van de weinige parlementariërs is die wat afweet van natuurwetenschap.

Op 13 juni 2011 schreef hij “Moeten wij bang zijn voor hoogspanning?” Dat leidde tot veel reacties van voor- en tegenstanders. De volledige mailwisseling staat hier –> Weblog PFCJansen_13 juni 2011_hoogspanningsleidingen
hoogspanningsleiding_2

Twee van de 19 reacties zijn van mijn hand, en gaan in op inbreng van anderen.

In zijn algemeenheid: de wetenschappelijke medewerker, die op de TUE zijn brood verdient met hoogspanningsproeven en corona-ontladingen, meende dat dat er nog nooit zó veel geld is uitgegeven aan een milieumaatregel die zo weinig oplevert. Hij bedoelde het instellen van de norm van 0,4μT op de grond aan weerszijden van een hoogspanningsleiding en het uitkopen van wat daar binnen viel. Daarvoor was dat 100μT.
Ik vind de norm van 0,4μT idioot streng, maar nu men zich daarop ingesteld heeft, vind ik het verder best. De enige schade die nu nog aangericht wordt, is dat de elektriciteitstarieven nodeloos verhoogd zijn. Verder is het zinloos want de elektrische boor en de stofzuiger en de stroomkabel naar de straat zitten op gebruiksafstand al hoger.

Er was een meneer die trots aan kwam zetten met een aantal onderzoeken uit 1977 waar van allerlei ergs in zou staan. Deze argumentatie moest toch wel verpletterend werken.

Nu laat ik mij niet zo gauw verpletteren en ik het de onderzoeken in kwestie opgezocht. De algemene trend was dat er niet zozeer beweringen in stonden als wel vragen.
Ik ben op twee beweringen ingegaan.

Een van de vragen was of een elektromagnetische energiestroom van 10mW/cm2 kwaad kon. Dat werd niet duidelijk beantwoord, maar de in praktijk voorkomende energiestromen bij telefoons zijn al lang geen 10mW/cm2 meer. Dat komt omdat vanuit deze onzekerheid normen voor de elektrische veldsterkte van GSM-antennes en telefoons afgeleid zijn die een factor 50 lager liggen, en zelfs die wordt bij het grote publiek bij lange na niet gehaald.
Ook de nieuwe magnetische veld-norm blijft ruim onder de 10mW/cm2.

De andere bewering was dat corona-ontladingen ultrafijn stof in je longen zou blazen.

Corona-ontlading
Corona-ontlading

Nu bestaan corona-ontladingen – ik heb er als kind vaak genoeg mee gespeeld en ze ook op mijn school laten zien. Mooi paars kleurtje. Netbeheerders hebben er de schurft aan want het is allemaal verlies.
Op de TUE reinigen ze de lucht en andere stoffen met corona-ontladingen.
Dat (ultra)fijne stof is er al lang. Dat komt uit auto’s en vliegtuigen en sommige fabrieken. Wat gebeuren kan is dat een coronaontlading aan zo’n korreltje een elektron teveel of te weinig geeft, waardoor het heel zwak geladen wordt. Men zou zich in theorie kunnen voorstellen dat ze dan beter in de longen blijven plakken, maar het RIVM heeft uitgezocht dat dat niet zo is.

Het Internet is een merkwaardige plaats. Soms zin en meestal onzin gaan rondzingen en als je de echo van niks maar vaak genoeg terughoort, ga je vanzelf denken dat er toch wat van waar is.

Weglawaai meten of berekenen? Geluidskaarten en actieplannen


Dat was de titel van een studiemiddag van de Nederlandse Stichting Geluidshinder op 9 dec 2011. SP-kamerlid Paulus Jansen was dagvoorzitter, verder oa aanwezig Patrick van Lunteren en Bernard Gerard als ondersteuners van de SP.

Waar het over ging is in hoeverre geluidsmodellen een betrouwbaar beeld geven van de werkelijkheid. Als je gaat meten, klopt het dan? Een voorbeeld:

Drie kenmerkende voorbeelden van de studiedag:

Op de N256 bij Colijnsplaat zat de voorspelling tot 3,5 dB (personenauto’s) tot 2,5 dB (vrachtauto’s) onder de feitelijke meting.

Metingen op de Traverse in Dieren kwamen -1,9 tot + 7,6 dB t.o.v. de voorspelling, met veel +en.

Op de N302 bij Harderwijk zat de meting een paar dB boven de berekening.

Waar het ook over gaat, is dat er actieplannen gemaakt moeten worden en dat de bevolking daar bij moet worden betrokken. Er wordt steeds meer een geluidsdeken over Nederlands uitgerold.

jongetje oren dicht Lees verder… Continue reading Weglawaai meten of berekenen? Geluidskaarten en actieplannen

Sneakerz is braaf of de wind stond goed

Ik heb met op de middelbare school gangbare spullen een meetopstelling gebouwd, waarmee gedurende lange tijd omgevingsgeluid gemeten en geregistreerd kan worden. Dit vooral om te weten of ik dat zou kunnen. Het antwoord daarop was toen ja (maar sindsdien ben ik met pensioen en kan ik de meter niet meer lenen).
Bijgevoegd een meting in het Noorden van de Achtse Barrier, met de kanttekening dat daarin 96,5 * het aantal Volt het aantal dB(A) is. Dus 0,50V is 48 dB(A).

Wat mijn (van school geleende) dB-meter aangaf op 17 sept 2011
Wat mijn (van school geleende) dB-meter aangaf op 17 sept 2011

De melding is met enig voorbehoud. De resultaten zijn niet perfect nauwkeurig (plus/min 2dB(A) bijvoorbeeld), indicatief (ze zijn dus niet in juridische procedures te gebruiken, gesteld al dat er wettelijke regels bestaan) en hebben hun beperkingen. De interpretatie is een zaak van gezond verstand en bijhouden wat er buiten gebeurt. De piek bijvoorbeeld bij 1800 sec is een toeterende auto die voorbij reed. Dat kun je niet aan de meting zelf zien, maar moet je op een kladblaadje zetten.

De meting vervangt dus niet de professionele metingen door bijvoorbeeld Geluidsnet BV of door de Milieudienst. Als (bijvoorbeeld) een buurtvereniging eerst wil weten of het überhaupt zin heeft om moeite te doen, zou ze een paar test runs op representatieve momenten kunnen uitvoeren. Als voortraject kan een dergelijke amateurmeting zin hebben.

Ik met de dB-meter tegen de dakrand
Ik met de dB-meter tegen de dakrand

De registratie dateert van 17 september 2011. Toen vond van 11-23 uur het Sneakerzfestival op Aquabest plaats. In het verleden waren er in de Achtse Barrier vaak klachten over festiviteiten op Aquabest. Deze keer was er in de Achtse Barrier niets aan de hand. Het komt neer op een basisniveau van 48 dB(A) met daarin wat pieken van normaal straatgeluid en mogelijk af en toe een vliegtuig. Sneakerz was dus braaf of de wind stond niet naar de Achtse Barrier toe of beide.

Een gesprek met de Adviesraad Gevaarlijke Stoffen

Naar aanleiding van de reacties op politieke inzet op de onderwerpen Air Liquide en het bestemmingsplan De Hurk, waarbinnen Air Liquide gelegen is, had ik het gevoel dat Air Liquide misschien voldoet aan de wet, maar dat de wet zelf niet voldoet. Ik zocht middelen om de wetgeving zelf aan te kaarten.

Parallel daaraan had het toenmalige Tweede Kamerlid Paulus Jansen, waarvoor ik regelmatig werk deed, een afspraak gemaakt met de Adviesraad Gevaarlijke Stoffen (AGS). In deze adviesraad zaten toonaangevende veiligheidsdeskundigen op het gebied van gevaarlijke bedrijven en processen. De raad is ingesteld na de vuurwerkramp in Enschede.
Die Raad had om het gesprek verzocht omdat hij met opheffing bedreigd werd en omdat de Raad inhoudelijke bezwaren had tegen de uitvoering van het beleid. Het gesprek heeft op 4 februari 2011 plaatsgevonden tussen twee leden van de Raad enerzijds en Paulus Jansen, mij en de chemicus Wim Beekmans van de Eindhovense WNM (Werkgroep Natuurbehoud en Milieubeheer) anderzijds.

Er heerste een soort gevoel van geestverwantschap. Ook bleek uit het gesprek onvrede over de decentralisatie, juist op dit gebied, van rijkstaken naar lagere overheden die daar vaak niet op berekend zijn. “De minister had geen zin om naar de Kamer geroepen te worden als er iets dramatisch ploft” aldus een citaat “laat de burgemeester maar naar de gemeenteraad geroepen worden.”
De Adviesraad had er weinig vertrouwen in dat veel gemeentes en regio’s de nodige kennis in huis hebben. (Dit probleem is later mede aanleiding geweest voor de oprichting van de RUD’s (Regionale Uitvoerings Diensten)).

De Adviesraad Gevaarlijke Stoffen had een negatief standpunt over de berekening van veiligheidscontouren rond gevaarlijke bedrijven en de Quantitative Risk Assessment (QRA) die daaraan ten grondslag ligt.
De Adviesraad geeft, aan de hand van de case study van een ontploffend LPG-station, twee soorten kritiek op de in dit land gebruikelijke vormgeving van QRA-berekeningen.
De eerste is dat veel onzekerheden in dit soort berekeningen met standaardwaardes worden ingevuld, waardoor lokaal maatwerk onmogelijk is. Juridisch is dat comfortabel, want dan gaan deskundigen elkaar voor de rechtbank niet meer met verschillende standpunten te lijf. Natuurwetenschappelijk echter zegt de berekening dan niks meer over hoe gevaarlijk het echt is. Bovendien zijn sommige standaardwaardes fout of verouderd. De berekening is een soort koffieautomaat geworden die door relatief laaggeschoolden kan worden bediend. Zoals SRE-ambtenaar Stortelder van de Milieudienst Regio Eindhoven het bij de RvState uitlegde bij de behandeling van Air Liquide: “je stopt er iets in en er komt iets uit”. De fysieke veiligheid is opgeofferd aan de juridische veiligheid.
Het tweede kritiekpunt is dat QRA-berekeningen in Nederland niet worden gebruikt om het bedrijf veiliger te maken. Met de QRA rekent men uit (voor zover dat de naam verdient) dat als het bedrijf dit en dit doet, de contour zus en zo ligt. Het bedrijf krijgt niet te horen dat als ze het zus en zo anders doen, het veiliger wordt en de contour krimpt.

Wat betreft de opheffing door fusie met drie andere adviesraden: de AGS meende dat hierdoor essentiële kennis van gevaarlijke stoffen en situaties verloren zou gaan. In het fusieproduct zou veel minder gespecialiseerde kennis aanwezig zijn en er zouden netwerken verloren gaan. Veel geld zou het niet besparen, want het meeste werk gebeurde toch al pro deo.
De vrees bleek terecht, want in het uiteindelijke fusieproduct kwam er van de oorspronkelijke 10 leden van de AGS maar één in de nieuwe raad terecht, de huidige Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur.

Paulus heeft beloofd zijn best te doen in de Tweede Kamer. Op 23 juni 2011 vond het debat plaats, maar het mocht niet baten. De bijdrage van Paulus Jansen aan het debat kunt u hier–>  Bijdrage Paulus Jansen opheffing AGS 20110623 vinden. De samenvattende behandeling op zijn weblog vindt u –> http://paulusjansen.sp.nl/weblog/2011/06/26/kappen-dor-hout-mondt-uit-in-kaalslag/

Bodemvervuiling Botenlaan

Voor de aanleg van de warmte-koude opslag van de (toen net nieuwe) VMBO-school aan de Botenlaan werd er flink gegraven. Daarbij kwam vervuilde grond omhoog.
Ik werd gealarmeerd door de bewoners van de Sportlaan, met wie Willemieke en ik een band hadden vanwege een eerdere buurtactie. Ik ben gaan kijken en het signaal bleek terecht. Ook in een wijdere omgeving lag troep, zowel onder de sportvelden van Brabantia waar toen ook werd gegraven (ik heb nog met het bestuur staan praten), als onder de huizen. En waarschijnlijk ook nog wel verder, want het is oud industrieel gebied.

Ik heb vragen aan B&W opgesteld en die aan Jan van Erp gegeven, die ze gesteld heeft (vragen en antwoorden zie bijlage).

Uiteindelijk liep het met een sisser af. Er lag wel overal troep, maar het was niet erg vergiftig en niet erg acuut. Het kon wachten tot er zich een keer een gelegenheid voordeed.

bodemvervuiling botenlaan

GSM- en UMTS-zenders in Eindhoven en hun volstrekte onschadelijkheid

De Fysicawinkel van de TUE heeft op verzoek van bewoners van Zeelst in kaart gebracht hoe de straling van de afzonderlijke en de gezamenlijke zendvermogens in Eindhoven zich verhouden tot de norm. Directe aanleiding was de plaatsing van een TV-zendmast in Zeelst.

Het uiteindelijke resultaat is dat veldsterktes van alle categorieën afzonderlijk ver onder de voor die categorie geldende norm zitten. Zo komt de UMTS-veldsterkte nergens in Eindhoven boven de 0,8 V/m, terwijl de norm voor die categorie op 61 V/m ligt.

Men kan de categorieën via een bepaalde omrekening bij elkaar optellen. De totale norm wordt dan op 1 gesteld. Het combi-effect van alle zenders samen is 2500 * zo klein. Er is dus geen enkele reden tot zorg over de gezondheid.

combipatroon straling-rrr

Overigens heeft een GSM-zender vlak bij zijn standplaats geen effect (en je hebt er dus ook geen ontvangst door). Het signaal treft de grond pas honderden meters verderop.

uitzendrichting-rDe volledige tekst:
Straling Eindhovense zenders blijft ver onder de gezondheidsnorm

Actie tegen PR-circus van Eindhoven Airport

Nadat Hans Alders zijn hoogstpersoonlijke advies afgescheiden heeft, dat slechts gesteund wordt door een deel van zijn Tafel, moet men in Den Haag iets vinden van Eindhoven Airport en, in relatie daarmee, van het militaire vliegen. Dat heeft grote gevolgen voor onze regio. De geesten worden dus druk gemasseerd.

Airport-directeur Joost Meijs heeft daartoe op kosten van het vliegveld drie voorstellingen van circus Renz afgehuurd, bij hem op de parkeerplaats. Tussendoor werden een 40-tal raadsleden en wethouders, met aanhang, uit de regio onthaald op spijs en drank. Het publiek voor de derde voorstelling moest nog een tijd in de rij staan voor dit festijn afgelopen was.

Het Platform de 10 geboden voor Eindhoven Airport zag hier ook een PR-gelegenheid in, maar dan de andere kant op. Het geld voor, en de zin in, spijs en drank ontbrak, maar er waren wel mooie pamfletten gemaakt dat “het echte circus straks in de lucht was”. Ik moest het regelen. Er zijn in drie ploegen zo’n 800 flyers verspreid met 10 mensen. SP-Statenlid Willemieke Arts hielp ook mee.

protest EA Henk Daalder DSC03336

Het actieplatform wil in hoofdzaak twee dingen: dat het vliegen op Eindhoven Airport/Welschap beperkt blijft tot 3 km2 militair (ongeveer de huidige militaire transportfunctie) en tot 6 km2 civiel (een groei van 50%); en dat er opnieuw een maatschappelijk contract wordt afgesloten als het huidige contract (de “Regionale Overeenkomst”) op 31 december 2014 afloopt. In dat nieuwe contract moet een milieuparagraaf die beter is dan het gebrekkige ETS uit het Aldersadvies, en moet ruimte zijn voor een groter aantal deelnemers, waaronder liefst ook Defensie.

De brand bij Timco in Valkenswaard

De grote brand bij Timco Plastics in Valkenswaard op 21 juli 2010 was een van de eerste gelegenheden, waarbij ik met de PS-fractie samenwerkte. Dat was toen nog met Ron van Zeeland. Het was een grote fik met grote consequenties in de buurt. Ik heb voor Ron vragen opgesteld, die hij ingediend heeft. De eerste alinea van de vragen (hieronder) geeft enig idee van de consternatie.
Het steunt mij in mijn gedachte dat veiligheid op bedrijventerreinen meer is dan de som van de veiligheden van de afzonderlijke inrichtingen. Ook collectieve preventieve maatregelen zouden overwogen moeten worden, zoals evacuatieoefeningen en de mogelijkheid dat het ene bedrijf succesvol kan waarschuwen voor de praktijken van het andere.

Op woensdag 21 juli 2010 brandde in Valkenswaard het bedrijf Timco Plastics geheel af. Twee aangrenzende panden brandden ook geheel of gedeeltelijk af, er moest een crisiscentrum worden ingericht, er moest een verpleeghuis worden ontruimd, er is minstens € 20 miljoen schade en de brandweer is 12 uur aan het blussen geweest en heel Valkenswaard stonk naar rook en verbrand plastic, met daarin schadelijke stoffen. Het was,
kortom, een forse fik.

Omdat het een recyclingbedrijf is, is de provincie bevoegd gezag. Maar de gemeente gaat over sommige andere vergunningen, zoals de bouwvergunning. Dat liep niet helemaal gelijk op.

Overigens is Timco na de brand niet weer opnieuw opgebouwd.

Onder “lees meer” het persbericht dat bij het indienen van  de vragen is uitgebracht. Op het eind de tekst van de vragen en de antwoorden.

Continue reading De brand bij Timco in Valkenswaard

EINDHOVEN AIRPORT EN DE WERKGELEGENHEID: FEITEN EN FICTIE

Ik heb in 2009, toen ik nog gemeenteraadslid was, uitgezocht hoeveel werkgelegenheid de luchtvaart in onze regio met zich meebrengt. Dat is een moeizame tocht langs slecht definieerde begrippen en veel speculaties.

Uiteindelijk kwam ik erop uit dat (in de omstandigheden van 2009) het verschil tussen geen vliegveld en het huidige vliegveld in de regio all-in ongeveer op 1000 fte’s neerkomt, met een behoorlijke onzekerheid. Dat is te vergelijken met de werkgelegenheid bij de Fontys of bij de Bavaria met toeleveranciers. Het gaat om ongeveer 0,33% van de werkgelegenheid in Zuidoost Brabant. Het gaat grotendeels om banen die aan het vliegen zelf gekoppeld zijn in zeer ruime zin (incl hotelbanen, taxi’s, schoonmaak, catering etc).
Een soort algemeen positief effect op het vestigingsklimaat is niet aan te tonen. Het vliegveld trekt geen grote bedrijven. Dat hebben die bedrijven zelf gezegd.

De bedrijven op de bedrijventerreinen Eindhoven Airport en Flight Forum zijn grotendeels niet luchthavengebonden. Overigens ontbreekt in de publieke regelgeving een definitie van het begrip “luchthavengebonden”.

Een groei van het civiele vliegverkeer van 17000 tot 52000 vliegbewegingen (de inzet bij de Tafel van Alders) zou in best beschikbare rekenscenario leiden tot een netto groei van ca 400 echt nieuwe banen, meest laaggeschoold. Een ander scenario, dat veel minder rekening houdt met het broodnodige netto-bruto verschil, komt hier op 1000 uit.

Wat nog niemand uitgezocht heeft, is of het grotere ruimtebeslag van het vliegveld ook banen kost (bijv. door niet – gebouwde woonwijken of in de recreatiesector).

Lees voor het volledige verhaal EINDHOVEN AIRPORT EN DE WERKGELEGENHEID